-
1 gdzie
Ⅰ pron. 1. (pytajny) where- gdzie są klucze? where are the keys?- gdzie byliście na wakacjach? where did you go for your holiday(s)?- gdzie idziesz? pot. where are you going?- gdzie by to schować? where can I hide it?- gdzieście wczoraj były? where were you yesterday?- gdzie on nie był! w Indiach, Australii… he’s been everywhere – India, Australia…- nie pamiętam, gdzie położyłem tę książkę I don’t remember where I put that book- a gdzie kot? (and) where’s the cat?2. (względny) where- miasto, gdzie spędził dzieciństwo the town where he spent his childhood- miejsce, gdzie ścieżka rozwidla się the point a. place where the path forks- zgłosił się na posterunek, gdzie natychmiast został aresztowany he went to the police station, where he was immediately arrested- kryli się, gdzie kto mógł they hid wherever they could- zostań tam, gdzie jest sucho stay there, where it’s dry- tam, gdzie teraz mieszkam where I live now- spotkajmy się tam, gdzie zawsze let’s meet at the usual place- tam, gdzie będzie to uzasadnione where(ver) it’s appropriate a. justified- pojedźmy gdzieś, gdzie nie ma ludzi let’s go somewhere where there are no people- gdzie tylko człowiek pójdzie a. gdzie by człowiek nie poszedł, wszędzie tłumy wherever one goes, there are always crowds of people- siadajcie, gdzie chcecie sit wherever you like- wszędzie, gdzie spojrzał wherever he looked- sytuacje, gdzie może dojść do naruszenia praw człowieka situations that could lead to human rights violations3. (nieokreślony) somewhere; someplace US pot.; (w pytaniu) anywhere; (w przeczeniu) nowhere- pojedźmy gdzie na weekend pot. let’s go somewhere for the weekend- masz gdzie spać? do you have anywhere a. somewhere to sleep?- nie mam gdzie się podziać z pracą I have no space where I can work (properly)- czy jest tam gdzie zaparkować samochód? is there anywhere to park the car there?Ⅱ part. gdzie mi tam do żartów? how could I joke about it?- gdzie mi staremu do żeniaczki? (będzie trudno) where’s an old man like me going to get married? pot.; (nie chcę) what would an old man like me want with marriage?- gdzie mi do niego? I’m not a patch on him pot.■ gdzie indziej elsewhere, somewhere else- gdzie spojrzeć… wherever you look a. one looks…- gdzie tam! pot. what are you talking about!- mało a. rzadko gdzie hardly anywhere- mało a. rzadko gdzie zachowały się stare drewniane kaplice the old wooden chapels have hardly survived anywhere- gdzie Rzym, gdzie Krym they’re two entirely different things* * *1. pron( w zdaniach pytających) wheregdzie ona jest? — where is she?, ( w zdaniach podrzędnych) where
nie wiem, gdzie ona jest — I don't know where she is, ( w zdaniach względnych) where
wszedł do pokoju, gdzie stał duży stół — he entered the room where there was a big table
2. partnie miał gdzie spać — he didn't have anywhere to sleep, he had nowhere to sleep
( w znaczeniu wzmacniającym) howgdzie tam! — pot nothing of the kind!
* * *adv. i pron.indecl.1. ( zaimek pytajny i względny) where; gdzie jest twój samochód? where's your car?; zaparkuję tam, gdzie znajdę wolne miejsce I'll park where I find a space; gdzie Rzym, gdzie Krym! (as like as) chalk and cheese.2. gdzie jak gdzie of all places, never mind other places; gdzie jak gdzie, ale w tym pokoju musi być porządek never mind other rooms, we have to keep this one tidy.3. pot. (= dokąd) where; gdzie idziesz? where are you going?5. ( także gdzie tylko) (= wszędzie, gdzie...) wherever; gdzie spojrzysz, wszędzie dookoła widać drzewa wherever you look there are trees all about.6. przest. l. pot. w pytaniach = gdzieś; nie widzieliście gdzie mojego pióra? haven't you seen my pen somewhere?particle( wyraża rezygnację) gdzie mi (tam) myśleć o wakacjach how can I think of the holidays; gdzie mi się (tam) równać z tobą how can I compete with you; gdzie tam! ciągle nic nie wiem sure enough, I still don't know anything.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gdzie
-
2 ile
pron(+gen) ( z rzeczownikami policzalnymi) how manyile kwiatów/ludzi? — how many flowers/people?
ilu mężczyzn/studentów? — how many men/students?
ile ich było? — how many of them were there?, ( z rzeczownikami niepoliczalnymi) how much
ile masła/wody/pieniędzy? — how much butter/water/money?
ile to kosztuje? — how much is it?, (w zdaniach względnych: z rzeczownikami policzalnymi) as many; ( z rzeczownikami niepoliczalnymi) as much
bierz ile chcesz — take as many/much as you want
o ile — if
o ile nie — unless, if not
o ile wiem/pamiętam — as far as I know/remember
o tyle o ile — pot not too bad
nie tyle mądry, ile sprytny — not so much wise as clever
* * *pron.Nom. i Acc. + mp ilu l. ile; Gen. + count ilu Gen. + noncount ile; Dat. i Loc. ilu; Ins. iloma l. ilu1. zaimek pytajny l. względny how many ( count); how much ( noncount); ile mieszkań jest na tym piętrze? how many apartments are there on this story?; ile masz pieniędzy? how much money do you have?; ile masz lat? how old are you?; ilu ludzi widziałeś? how many people did you see?; pokaż, ile przeczytałeś show me how much you have read.2. ( w wykrzyknikach) ile śniegu! what a lot of snow!5. na ile (= do jakiego stopnia) to what extent, how far; nie wiem, na ile to prawda I don't know to what extent it's true; I don't know how much of it is true; na ile mogę mu ufać? how far can I trust him?6. tyle, ile... as much as...; as many as...; jesz dwa razy tyle, ile ja you eat twice as much as I do; mam tyle lat, co ty I'm as old as you are.7. o tyle, o ile... l. na tyle, na ile... in so far as...; insofar as...; inasmuch as...; to the extent that...; powiem ci prawdę o tyle, o ile ją znam I'll tell you the truth insofar as I know it.8. o tyle o ile pot. so-so; not very much.9. ( wyraża uściślenie) nie tyle..., ile... not so much... as...; jestem nie tyle śpiący, ile zmęczony I'm not so much sleepy as tired.10. ile razy... every time..., whenever...; ile razy do ciebie dzwonię, zawsze jesteś zajęty you are always busy when I call you.11. ( w funkcji spójnika) o ile..., (to)... provided that..., if...; o ile chcą, (to) niech przyjdą jutro let them come tomorrow if they want to; o ile..., (o tyle)... while..., whereas...; o ile ja nie znoszę kawy, o tyle moja żona ją uwielbia while I hate coffee, my wife loves it.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ile
-
3 jak
1. pron1) (zaimek pytajny) howjak się masz? — (familiar sg) how are you?
2) (zaimek względny) as, likezrobił, jak chciałem — he did as I wanted
wiesz, jak to napisać? — do you know how to write that?
nie wiemy, jak wygląda nowe mieszkanie — we don't know what the new flat looks like
3)jak wspaniale! — how wonderful!2. conj1) (porównując) astak jak... — just like...
2) (= kiedy) whenjak skończysz, idź do domu — go home when you finish
widziałem go, jak przechodził przez ulicę — I saw him crossing the street
3) (= jeżeli) ifjak chcesz, możemy pójść na spacer — we can go for a walk if you like
jak nie ten, to tamten — if not this one, then that one
3. part
См. также в других словарях:
czyj — + czyja, czyje, czyi, odm. jak przym. 1. «zaimek pytajny lub względny zawierający treść dzierżawczą» a) «używany w pytaniach» Czyj to głos? Czyja to sprawka? Czyje to dziecko? b) «używany w pytaniach zależnych rozwijających jeden z członów zdania … Słownik języka polskiego
który — którzy, odm. jak przym. 1. «zaimek pytajny używany w pytaniach niezależnych i zależnych» Która to godzina? Którego dzisiaj mamy? (w pytaniu o datę dnia). Nie wiem, która wersja jest prawdziwa. 2. «zaimek względny używany w zdaniach podrzędnych… … Słownik języka polskiego
